Jak wygląda "zwykła" odpowiedzialność pracownika?
Odpowiedzialność pracownika na zasadach ogólnych przewidzianych w kodeksie pracy jest znacznie ograniczona i pracodawca musi dość aktywnie zadziałać, żeby udowodnić pracownikowi nie tylko rozmiar szkody poniesionej na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania jego obowiązków, ale także związek przyczynowy, czyli to, jak pracownik zaszkodził pracodawcy, ale tylko w granicy zwyczajnych następstw działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda.
Obrazując powyższe na przykładzie: pracownik zostawił na zewnątrz towar warty 30 tysięcy złotych, chociaż nie powinien. W czasie, kiedy towar spoczywał "pod chmurką" nadeszła burza; deszcze zniszczył towar, dodatkowo piorun który uderzył w skrzynię, w której składowano towar i wzniecił pożar, w związku z czym straty sięgnęły dwustu tysięcy złotych. Jeżeli jednak mowa o odpowiedzialności na zasadach ogólnych, to pracownik będzie odpowiadał za zniszczony towar jedynie do wysokości trzykrotności pensji przysługującej mu w dacie powstania szkody! W razie zajścia jednakże prawidłowego powierzenia mienia, tj. w sposób umożliwiający zabezpieczenie owego mienia przed osobami trzecimi i w sposób zgodny z jego przeznaczeniem, pracownik odpowiada do pełnej wartości poniesionej przez pracodawcę szkody z tym zastrzeżeniem, że jeśli część ocalałego towaru nadal nadawałaby się do przeznaczonego mu celu, to szkoda wyrządzona przez pracownika ulega odpowiedniemu zmniejszeniu, o wartość pozostałego towaru. Jest to znaczące uproszczenie tematu, nieuwzględniające pewnych wątków pobocznych, ale wystarczająca dla zademonstrowania zasad działania odpowiedzialności przewidzianej w kodeksie cywilnym i kodeksie pracy.
Dlaczego prawidłowe powierzenie mienia jest istotne?
Jak pobieżnie wskazano wyżej, w razie prawidłowego powierzenia mienia odmiennie kształtuje się sytuacja pracownika, jeśli mienie zostało prawidłowo powierzone pracownikowi. Znika wtedy ograniczenie wysokości odpowiedzialności za szkodę do trzykrotności pensji, a pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy na uproszczonych zasadach, gdyż pracodawca musi wykazać jedynie szkodę oraz fakt prawidłowego powierzenia mienia pracownikowi. Istotne jest także odróżnienie powierzenia mienia od jego oddania w używanie; powierzenie wyróżnia się tym, że w ten sposób określamy przedmioty, które zostały powierzone pracownikowi z obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się.
Jak prawidłowo powierzyć mienie?
Aby mienie zostało prawidłowo powierzone, a tym samym aby pracownik ponosił za nie "nieograniczoną" odpowiedzialność, dany przedmiot lub przedmioty muszą zostać fizycznie przekazane pracownikowi. Pracownik musi mieć możliwość sprawdzenia wszystkich parametrów (takich jak ilość, jakość, wartość etc.) przy przekazaniu owego przedmiotu. Ponadto, pracodawca powinien udostępnić mienie w taki sposób, żeby było ono zabezpieczone przez dostępem osób nieupoważnionych, a także stworzyć pracownikowi, któremu mienie jest powierzane, warunki umożliwiające utrzymanie powierzonego mienia w stanie niepogorszonym, a także używanie mienia w sposób zgodny z przeznaczeniem.
Wyżej wspomniane warunki odnoszące się do możliwości zabezpieczenia powierzanego mienia podlegają ocenie w odniesieniu co do konkretnego przypadku, ale dla przykładu można wskazać, że powierzenie pracownikowi maszyny, która stoi na nieogrodzonym terenie do którego dostęp mają osoby postronne nie będzie skutecznym powierzeniem mienia.
Adwokat Rzeszów - Tokarczyk i Partnerzy
Mając powyższe na uwadze, przejść należy do najistotniejszej składowej prawidłowego powierzenia mienia - - zgody pracownika na powierzenie mu mienia z obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się. Przyjmuje się, że zgoda taka nie musi być pisemna - chociaż oczywiście najlepszą opcją jest spisanie protokołu przy powierzeniu mienia. Zgoda pracownika zatem może być dorozumiana, jednakże całokształt okoliczności musi w sposób obiektywny uzasadniać przypuszczenie, że pracownik ma świadomość powierzenia mu mienia z obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się, i na to się godzi.
Dopiero przy łącznym spełnieniu wyżej wymienionych przesłanek pracownik będzie ponosił "pełną" odpowiedzialność za powierzone mu mienie, a pracodawca w razie zniszczenia lub uszkodzenia powierzonego mienia - będzie miał możliwość dochodzenia od pracownika całości poniesionej szkody.
