Przedsiębiorcą jest każdy podmiot, który prowadzi działalność gospodarczą, bez względu na formę prawną, a więc każda osoba prowadząca indywidualną działalność gospodarczą, spółka prawa handlowego, ale przedsiębiorcą może być również podmiot o charakterze non profit, w tym stowarzyszenie, fundacja, spółdzielnia socjalna, jeśli faktycznie prowadzi działalność gospodarczą. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
W pewnych sytuacjach, np. w związku z ubieganiem się o pomoc publiczną, fundusze pomocowe w ramach Unii Europejskiej, każdy przedsiębiorca będzie musiał samodzielnie określić oraz poświadczyć czy jest Mikro, Małym czy Średnim przedsiębiorcą, a więc czy spełnia definicję MŚP oraz jaki dokładnie posiada status. Czasem odpowiedź na to pytanie może nie być łatwa,
w szczególności poprzez coraz częściej występujące powiązania osobowe, rodzinne lub kapitałowe z innymi przedsiębiorcami. Prawdziwość złożonego oświadczenia będzie warunkiem koniecznym otrzymania pomocy publicznej, środków pomocowych. Nieprawdziwość złożonego oświadczenia może wiązać się z wieloma ujemnymi konsekwencjami, łącznie z obowiązkiem zwrotu otrzymanej pomocy publicznej, dotacji, a także odpowiedzialnością prawną za złożeniem nieprawdziwego oświadczenia.
W podstawowym znaczeniu definicję Mikro, Małego, Średniego oraz w konsekwencji Dużego przedsiębiorcy określa obecnie ustawa z dnia 6 marca 2018r. Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. 2019, poz. 1292), w art. 7 ustawy. Podstawowe kryteria, które są brane pod uwagę przy ustalaniu statusu przedsiębiorstwa to:
- liczba osób zatrudnionych - pracowników,
- roczny obrót,
- całkowity bilans roczny.
Porównanie danych przedsiębiorstwa z progami i pułapami dla tych trzech kryteriów umożliwi ustalenie, czy przedsiębiorca jest Mikroprzedsiębiorstwem, Małym czy Średnim przedsiębiorstwem.
Średnim przedsiębiorcą jest podmiot, który zatrudnia mniej niż 250 pracowników, a jego roczny obrót nie przekracza równowartości 50 mln EURO, a całkowity bilans roczny 43 mln EURO.
Małym przedsiębiorcą jest podmiot, który zatrudnia mniej niż 50 pracowników, a jego roczny obrót nie przekracza równowartości 10 mln EURO, a całkowity bilans roczny 10 mln EURO.
Mikroprzedsiębiorcą jest podmiot, który zatrudnia mniej niż 10 pracowników, a jego roczny obrót nie przekracza równowartości 2 mln EURO, a całkowity bilans roczny 2 mln EURO.
Kancelaria Prawna w Rzeszowie Tokarczyk i Partnerzy
Liczba osób zatrudnionych jest głównym kryterium wstępnym przy określaniu kategorii MŚP. Pojęcie pracownika jest zdefiniowane w prawie krajowym danego państwa unijnego, natomiast zatrudnienie dotyczy pełnych etatów, w niepełnym wymiarze godzin, sezonowo,
i obejmuje:
- pracowników,
- właścicieli – kierowników,
- wspólników prowadzących regularną działalność,
- osoby pracujące dla przedsiębiorstwa i podlegające mu i uważane za pracowników na mocy prawa krajowego.
Roczny obrót określa się przez obliczenie dochodu, jaki przedsiębiorstwo uzyskało ze sprzedaży produktów i świadczenia usług w ciągu roku, który jest brany pod uwagę. Całkowity bilans roczny odnosi się do wartości głównych aktywów przedsiębiorstwa.
Jeśli przedsiębiorstwo przekroczy próg zatrudnienia lub pułap finansowy w trakcie roku obrotowego, nie wpłynie to na sytuację przedsiębiorstwa. Zachowuje ono status MŚP, jaki miało na początku roku. Jeśli sytuacja powtórzy się w ciągu kolejnych dwóch lat, nastąpi utrata statusu.
Dokładne ustalenie statusu przedsiębiorstwa wymaga także ustalenia, czy jest ono przedsiębiorstwem tzw. samodzielnym, partnerskim czy powiązanym. Aby to uczynić, trzeba uwzględnić wszelkie związki z innymi przedsiębiorstwami. W zależności od kategorii, w jakiej mieści się przedsiębiorstwo, trzeba dodać niektóre lub wszystkie dane tych przedsiębiorstw do własnych danych. Obliczeń w każdej z tych trzech kategorii przedsiębiorstw dokonuje się w inny sposób, a dodane w ten sposób dane ostatecznie decydują o tym, czy przedsiębiorstwo zachowuje progi i pułapy ustanowione w definicji MŚP.
Przedsiębiorstwo jest niezależne, jeśli:
- jest przedsiębiorstwem w pełni samodzielnym - nie posiada udziałów w innych przedsiębiorstwach, a inne przedsiębiorstwa nie posiadają w nim udziałów;
- posiada poniżej 25% kapitału lub głosów w jednym lub kilku innych przedsiębiorstwach,
a inne przedsiębiorstwa posiadają poniżej 25% kapitału lub głosów w tym przedsiębiorstwie.
Jeśli przedsiębiorstwo jest niezależne, to znaczy, że nie jest ani przedsiębiorstwem partnerskim, ani przedsiębiorstwem powiązanym z innym przedsiębiorstwem.
Przedsiębiorstwo jest partnerskie, jeśli:
- posiada 25% lub więcej kapitału lub głosów w innym przedsiębiorstwie, a inne przedsiębiorstwo posiada 25% lub więcej kapitału lub głosów w tym przedsiębiorstwie;
- przedsiębiorstwo nie jest powiązane z innym przedsiębiorstwem.
Oznacza to między innymi, że głosy, jakie posiada w innym przedsiębiorstwie, lub odwrotnie, nie przekraczają 50% ogólnej sumy głosów.
Przedsiębiorstwo powiązane - dwa lub więcej przedsiębiorstw można uznać za powiązane, jeżeli pozostają one ze sobą w następującym związku:
- przedsiębiorstwo posiada większość głosów w innym przedsiębiorstwie;
- przedsiębiorstwo ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organów innego przedsiębiorstwa;
- przedsiębiorstwo ma prawo wywierać dominujący wpływ na inne przedsiębiorstwo;
- przedsiębiorstwo jest w stanie kontrolować większość głosów w innym przedsiębiorstwie.
Typowym przykładem przedsiębiorstwa powiązanego jest spółka w pełni zależna.
Dokładne uwzględnianie powiązań między przedsiębiorstwami w obecnym statusie prawnym wynika z Rozporządzenie Komisji Europejskiej nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu, załącznik nr I. (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014), jak również orzecznictwa unijnego.
Określenie statusu swojego przedsiębiorstwa może nie być łatwe w praktyce,
z powodu występujących często wyżej wymienionych powiązań między przedsiębiorcami
i przedsiębiorstwami, również na tzw. rynku wyższego i niższego szczebla, rynku właściwym, rynkach pokrewnych.
Natomiast niewątpliwie poprawne ustalenie definicji i statusu swojego przedsiębiorstwa, będzie miało m.in. wpływ przy ubieganiu się o wsparcie w ramach pomocy publicznej w tym dotacji i środków pomocowych na rozwój działalności gospodarczej z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Sam przedsiębiorca również powinien wiedzieć, mieć świadomość jaki jest dokładnie jego status, w ramach aktualnie obowiązującej definicji MŚP oraz jakiej treści powinien składać oświadczenia. Niemniej jednak oświadczenia takie nie wykluczają kontroli i postępowań wyjaśniających przewidzianych w przepisach krajowych lub unijnych.
Podstawy prawne:
- Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U.2019.1292),
- Ustawa o z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom
w transakcjach handlowych (Dz.U.2020.935), - Rozporządzenie Komisji Europejskiej nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu, załącznik nr I. (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014).
