W przypadku orzeczenia przez Sąd środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów, dla większości osób, a w głównej mierze dla zawodowych kierowców, stanowi to nie lada problem. Wiąże się to z trudnościami dojazdu do pracy, a w skrajnych przypadkach nawet z jej utratą. Czy istnieje możliwość skutecznego zniesienia przedmiotowego zakazu? W niniejszym artykule postaram się przybliżyć skuteczny powrót za kierownice, więc zapinamypasy i jedziemy.
Czym w praktyce jest blokada alkoholowa?
Nasze rozważania powinniśmy rozpocząć od wyjaśnienia czym tak naprawdę jest blokada alkoholowa (inaczej zwana alcolock). Jest to urządzenie uniemożliwiające uruchomienie silnika pojazdu w momencie, gdy zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu osoby, która chciałaby kierować autem, wynosi minimum 0,1 mg alkoholu w 1 dm 3 . Takie urządzenie mocowane jest do komputera samochodu. Następnie, aby uruchomić pojazd należy dmuchnąć w ustnik. Po wykonaniu testu trzeźwości silnik zostaje uruchomiony bądź nie – oczywiście w zależności od wyniku przeprowadzonego testu.
Co należy spełnić, aby móc ubiegać się o zmianę orzeczonego zakazu?
Rozwiązania powinniśmy szukać w art. 182a kodeksu karnego wykonawczego. Zgodnie z tym przepisem, skazany chcąc ubiegać o możliwość prowadzenia pojazdów wyposażonych w blokadę alkoholową obowiązany jest złożyć stosowny wniosek do Sądu I Instancji, który nałożył karę. Taki wniosek zostanie pozytywnie rozpatrzony, gdy osoba wobec której zastosowano środek karny w postaci w zakazu prowadzenia pojazdów, spełni łącznie warunki wskazane w przepisach prawa. Są one następujące:
- zakaz prowadzenia pojazdów wykonywany był przez okres co najmniej połowy orzeczonego wymiaru (dla przykładu: jeżeli osoba została skazana na trzyletni zakaz prowadzenie pojazdów mechanicznych, wnioskować ona może nie wcześniej niż po upływie półtora roku obowiązywania zakazu), a w przypadku dożywotniego zakaz prowadzenia pojazdów – przez okres co najmniej 10 lat. Co istotne, okres obowiązującego zakazu, zaczyna biec nie tylko od uprawomocnienia się wyroku skazującego, ale również od chwili zatrzymania prawa jazdy (jest to możliwe w sytuacji, gdy Sąd w Wyroku zaliczył okres zatrzymania prawa jazdy na poczet orzeczonego środka karnego),
- stwierdzenie pozytywnej postawy kryminologicznej przez Sąd, którą dokonuje się na podstawie prawidłowych ustaleń i ocen, zebranych stosownych informacji w drodze wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez kuratora sądowego, na ocenę której składają się przede wszystkim:
a) postawa sprawcy - chodzi tutaj w szczególności o postawę po popełnieniu przestępstwa, w głównej mierze o różne formy zachowania i zadośćuczynienia wobec pokrzywdzonego (jeśli taki był), starania o naprawienie szkody, wyrażoną skruchę, bezzwłoczne poddanie się wszystkim rygorom wynikającym z wyroku,
b) właściwości i warunki osobiste sprawcy – dotyczy to stanu zdrowia, cech osobowości, charakteru, utrwalone sposoby reagowania na stres i sytuacje trudne, warunki rodzinne i środowisko, stabilizacja trybu życia,
c) zachowanie w okresie wymaganego środka karnego – mowa tutaj o przestrzeganiu porządku prawnego, nienadużywaniu alkoholu czy unikaniu środowisk patologicznych.
Kancelaria adwokacka w Rzeszowie
W jaki sposób umotywować swój wniosek, aby uzyskał akceptację Sądu?
Tak naprawdę nie ma jednego złotego środka na wniosek, który otrzyma pozytywną odpowiedź Sądu. Rozpatrując taki wniosek, Sąd sprawdza przede wszystkim, dlaczego kierowcy chcą przyspieszyć swój powrót za kierownicę. Najczęściej przytaczanym argumentem jest oczywiście kwestia finansowa, ponieważ poprzez skrócenie kary kierowca będzie w stanie zarabiać więcej, tym samym utrzymując rodzinę. Kolejnym argumentem, który może wpłynąć na decyzję Sądu, może być minimalne przekroczenie normy alkoholu w organizmie, w momencie popełnienia przestępstwa. W odniesieniu do osób, które otrzymywały dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, są zdecydowanie traktowane surowiej przez wymiar sprawiedliwości i rzadziej otrzymują zgodę na skrócenie kary.
Sąd wyraził zgodę, co dalej?
Jeżeli Sąd wyrazi zgodę w przedmiocie zastosowania blokady alkoholowej, należy wówczas powiadomić o tym fakcie starostę, który zobowiązany będzie do zwrotu prawa jazdy, poprzez wydanie decyzji o przywróceniu uprawnień. Na wydanym dokumencie umieszcza się również stosowną informację dotyczącą ograniczenia uprawnień wyłącznie do takich, które są wyposażone w blokadę alkoholową.
Sąd wydał negatywne rozstrzygnięcie, co mi przysługuje?
Rozstrzygnięcie negatywne może znaleźć przyczyny, tak na gruncie formalnym, jak i na podstawie oceny Sądu, że nie zachodzi wobec skazanego pozytywna prognoza kryminologiczna (np. prowadzenie przez skazanego pojazdu zagraża bezpieczeństwu w komunikacji). Wówczas Sąd wydaje postanowienie o odmowie zmiany sposobu wykonywania środka karnego. Na takie postanowienie przysługuje zażalenie do sądu wyższej instancji – tj. do Sądu Okręgowego, w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia postanowienia (jeżeli wnioskodawca był obecny na ogłoszeniu postanowienia) lub 7 dni od dnia doręczenia przedmiotowego postanowienia (jeżeli wnioskodawca nie był obecny na ogłoszeniu postanowienia).
Koszty związane z blokadą alkoholową
Koszt blokady jest różny w zależności od modelu. Podstawowe modele kosztują ok. 3,5 - 4 tys. złotych. Za bardziej dyskretne, zaawansowane urządzenie zapłacimy ok. 6 tys. złotych. Możliwe jest również długoterminowe wynajęcie blokady (koszt ok. 100 zł miesięcznie). Po zamontowaniu blokady serwis obowiązany jest, na podstawie przepisów prawa, do dokonania kalibracji. Kolejnym krokiem jest udanie się do stacji kontroli pojazdów, gdzie diagnosta sprawdzi cała instalację i prawidłowość jej działania. Procedura kończy się wpisem do dowodu rejestracyjnego (opłata wynosi 50 zł). Oczywiście należy pamiętać również o tym, iż serwis musi kalibrować blokadę co 12 miesięcy (koszt ok. 200 zł).
Wprowadzenie blokady alkoholowej w pojazdach jest coraz częstszym zjawiskiem. Jednak należy pamiętać, że Sąd w każdej chwili może postanowić o cofnięciu pozwolenia jeżeli skazany
rażąco naruszył porządek prawny w zakresie dotyczącym bezpieczeństwa w ruchu drogowym (np. ponowne prowadzenie w stanie nietrzeźwości).
Kamil Stępień – aplikant adwokacki
Tokarczyk i Partnerzy Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów
